Al sinds ik 20 ben weet ik dat ik hoogsensitief ben. Vermoeidheid en klachten als migraine hoorden bij mijn leven. Ik wist wanneer ik teveel had gedaan en mijn lichaam trapte dan als vanzelf op de rem. Toch kon ik genieten ik van het meest geweldige beroep dat er is: docent! Tijdens een schooljaar deed ik geen ‘gekke dingen’ zoals uitgaan tot laat of meerdere afspraken in het weekend maken. Dat bewaarde ik voor de zomervakantie. Die 6 weken kon ik intens genieten van eten, muziek en reizen. Docent ben ik nu ruim 20 jaar, waarvan de helft in het middelbaar en de andere helft in het hoger onderwijs. Helaas, ging ik een paar jaar geleden onderuit met een burn-out. Na twee jaar kwam ik weer langzaam terug op de werkvloer. De gesprekken met collega’s bij de koffieautomaat gingen ineens over de behoefte aan meer rust en balans op het werk. Veel docenten lopen rond met klachten, die tot een burn-out kunnen leiden, hoogsensitieve docenten hebben een verhoogde kans op een burn-out (Sperati et al. ,2024). Belangrijk dus om goed voor jezelf te zorgen. In dit artikel licht ik een van de kenmerken van hoogsensitiviteit toe, zodat je beter begrijpt waarom je op tijd even aan de rem moet trekken.
Als we kijken naar de specifieke manier waarop informatie door de hersenen en het zenuwstelsel worden verwerkt bij hoogsensitieve personen zien we vier bijzonderheden. De sensorische sensitiviteit, diepgaande verwerking, stop en check systeem en optimale optie ambitie. Ik leg in dit artikel uit wat de sensorische sensitiviteit is en hoe je hiermee om kunt gaan.
De sensorische sensitiviteit
De hersenen verwerken meer (subtiele) prikkels dan gemiddeld. Dit betekent dat je sneller en meer dingen waarneemt. Details in kleding van leerlingen, het nieuwe geurtje van jouw collega ruik je al van ver en je proeft direct dat de pindakaas van een ander merk is. Je merkt snel op dat het licht in jouw klaslokaal minder fel is dan anders. Het gaat verder dan alleen de zintuiglijke prikkels. Ook de sociale prikkels pik je op. Je ziet het als iemand het er niet mee eens is, maar doet alsof het ok is, je voelt de toon van een opmerking en je merkt de interactie tussen leerlingen direct op.
Van nature ben je dus georiënteerd op de buitenwereld en gericht op harmonie bewaren of creëren in de buitenwereld.
Jouw interne prikkels neem je ook intenser waar, denk aan honger, pijn, te koud of warm of lichamelijke signalen die met emoties te maken hebben.
En dan kan het nog zijn dat je een lagere tolerantie hebt voor bepaalde prikkels, bijvoorbeeld geluid, licht of wol in jouw trui. Deze lagere tolerantie waarneming kan ook voor een intense beleving zorgen. Zo geniet jij extra van dat ene kopje koffie, die zonsopkomst of de geur van bloesem in het voorjaar.
Een hoogsensitief persoon krijgt dus wel 10 tot 100 keer meer prikkels binnen. Je hebt dus een verhoogd bewustzijn van wat er zich afspeelt in jou(w omgeving). (S. van de Voorde, Hoogsensitief omgaan met stress, blz 26)
De perfecte kenmerken voor een goede docent zie je in het gericht zijn op het welzijn van de omgeving, je begrijpt nu ook dat je sneller overprikkeld bent, omdat je meer in de omgeving waarneemt.
Het is dus ontzettend belangrijk dat als je een baan hebt in het onderwijs, dat je goed voor jezelf zorgt en op tijd (minimaal 1 keer per uur) aandacht besteedt aan het afvoeren van al die prikkels.
Lees hier tips hoe je gedurende de dag kunt ‘ontprikkelen’.